We kennen het allemaal wel. Iemand in je omgeving zegt iets of gedraagt zich op een manier die direct irritatie oproept. Misschien herken je het niet meteen, maar het gevoel is er. “Die persoon zit echt in mijn allergie”, kun je dan denken. Maar wat bedoelen we eigenlijk als we dit zeggen, en wat zit eronder? En hoe kan verbindende communicatie helpen om beter om te gaan met dit gevoel?
1. Wat is een ‘allergie’ voor een ander?
Als je zegt dat iemand in je ‘allergie’ zit, dan bedoel je meestal dat het gedrag van die persoon je sterk raakt of ergert. Dit komt vaak voort uit een persoonlijk oordeel of een trigger die iets raakt in jezelf. Het gedrag van de ander confronteert je onbewust met iets dat je moeilijk vindt om te accepteren – hetzij in de ander, hetzij in jezelf. Deze allergie vertelt je iets over je eigen waarden, normen, en misschien ook over onverwerkte emoties of ervaringen uit het verleden.
2. De rol van projectie en onbewuste triggers
In veel gevallen weerspiegelt de irritatie een deel van jezelf dat je moeilijk vindt om te erkennen. In de psychologie heet dit ‘projectie’. Wanneer iemand bijvoorbeeld heel dominant of perfectionistisch is, dan kan dat irritatie oproepen als je jezelf misschien tekort vindt schieten in die eigenschappen. Je ervaart dan ‘allergie’, omdat je onbewust een spiegel krijgt voorgehouden.
Een ander voorbeeld is als iemand open en extravert is, terwijl jij jezelf meer gereserveerd opstelt. Deze eigenschappen kunnen een trigger vormen, simpelweg omdat ze je herinneren aan delen van jezelf die je (bewust of onbewust) hebt onderdrukt.
3. Wat Verbindende Communicatie hierin kan betekenen
Verbindende Communicatie helpt om voorbij het oordeel te kijken en te onderzoeken wat deze irritatie of allergie je vertelt over je eigen behoeftes en onvervulde verlangens. In plaats van te reageren vanuit een eerste emotie of oordeel in de vorm van een verwijt, helpt verbindende communicatie om de onderliggende gevoelens en behoeftes te ontdekken.
Stel dat je collega altijd alles perfect wil doen en je dat enorm irriteert. In plaats van direct te oordelen (“Jij bent zo perfectionistisch, goed is goed genoeg!”), kun je kijken naar wat deze irritatie je zegt. Misschien voel je je zelf onder druk staan om ook zo perfect te zijn of misschien triggert het een behoefte aan vrijheid en flexibiliteit. Verbindende communicatie helpt je om in contact te komen met deze gevoelens en er constructiever over te praten.
4. Stappen om je ‘allergie’ onder de loep te nemen
Hier zijn enkele stappen die je kunt nemen om beter met je ‘allergie’ om te gaan en er iets positiefs uit te halen:
Bewustwording: Merk je op wanneer je voelt dat iemand ‘in je allergie’ zit. Dit bewustzijn is de eerste stap naar verandering.
Zelfonderzoek: Vraag jezelf af: Welk gedrag of welke eigenschap van de ander triggert deze reactie? Welk gevoel ervaar je hierbij en waar zou dit vandaan kunnen komen?
Onderliggende behoefte: Probeer te ontdekken welke behoefte of waarde bij jou geraakt wordt. Misschien heb je behoefte aan erkenning, ruimte, flexibiliteit of verbinding.
Communiceer vanuit verbinding: Wanneer je dit helder hebt, dan kun je vanuit deze gevoelens en behoeftes communiceren.
5. Hoe reageer je als iemand zegt: “Jij zit in mijn allergie”?
Als iemand tegen je zegt, “Jij zit in mijn allergie,” dan kan dat een pijnlijke of verwarrende opmerking zijn. Hier zijn een paar stappen, geïnspireerd door verbindende communicatie, die je kunnen helpen om constructief te reageren:
Luister met empathie: Probeer je in te leven in wat de ander voelt zonder meteen in de verdediging te schieten. Misschien kun je iets zeggen als: “Ik hoor dat er iets in mijn gedrag je minder bevalt. Wil je me vertellen wat dat precies is?” Hiermee geef je ruimte aan de ander om uit te leggen wat hij of zij voelt.
Vraag naar de behoefte: Achter de allergie van de ander zit een onderliggende behoefte. Misschien zoekt diegene bijvoorbeeld duidelijkheid, respect of voortgang. Je zou kunnen vragen: “Wat zou je nodig hebben of wat zou je helpen in deze situatie?” Deze vraag helpt de ander om dichter bij de behoefte te komen die achter de allergie zit.
Geef terug wat je hoort: Het kan helpen om te herhalen wat je hebt gehoord, zodat de ander je beter begrijpt. Bijvoorbeeld: “Dus als ik het goed begrijp, voel je irritatie omdat je behoefte hebt aan [duidelijkheid, respect, ruimte, etc.]. Klopt dat?” Stel altijd de checkvraag "Klopt dat?" Als het niet klopt, dan heeft de ander de gelegenheid om duidelijk te maken wat er wel speelt.
Geef je eigen grenzen en intenties aan: Soms komt het voor dat gedrag of eigenschappen die jij van nature hebt, bij een ander irritatie oproepen. Dit wil niet zeggen dat je jezelf helemaal moet aanpassen, maar je kunt wel aangeven dat je openstaat om samen een weg te vinden. Je kunt zeggen: “Ik wil graag rekening houden met jouw behoefte, en ik wil ook trouw blijven aan mezelf. Misschien kunnen we samen kijken hoe we hierin een middenweg vinden?”
6. Verbindende Communicatie: Van allergie naar verbinding
Door op een open en empathische manier te reageren, kun je een situatie waarin je in iemands allergie zit, veranderen in een kans tot verbinding. Verbindende communicatie helpt je niet alleen om eerlijk en respectvol te praten over wat er speelt, maar ook om de onderliggende gevoelens en behoeften helder te maken. Op die manier wordt een moment van irritatie een kans om elkaar beter te begrijpen en zelfs te groeien in de samenwerking of de relatie.
